Rustig doorprikken of toch even naar de veiligheid kijken?

Op dit moment ontvangen de eerste Nederlanders een oproep voor een herhaalprik tegen Covid-19. De herhaalprik is beschikbaar voor iedereen vanaf 12 jaar die de basisserie heeft afgerond. Is het verstandig deze oproep op te volgen? Baat het niet, dan schaadt het niet? Dit artikel laat zien wat de Nederlandse overheid vergeet te vermelden in haar reclamecampagne.

Laten we eens een kijkje nemen in de wetenschappelijke literatuur en officiële rapportages van de laatste 1,5 jaar over de veiligheid van de prikken. Wat komt daaruit naar voren met betrekking tot het meest gebruikte middel ‘Comirnaty’ van Pfizer-BioNTech?

De meeste mensen ervaren milde bijwerkingen, sommigen zeer ernstige

De meeste mensen ervaren bijwerkingen na een prik. Dit zijn meestal milde tot gematigde klachten zoals pijn op de plek van de prik (80%), vermoeidheid (60%), hoofdpijn (50%), spierpijn (30%) en koorts (10%) (CBG 2022). Een klein deel ervaart ernstige bijwerkingen. Meestal gaat het om hartproblemen (bij meer dan 1 op de 1.000 mensen) zoals pijn op de borst, een hartinfarct, een hartritmestoornis, een ontstoken hartspier of hartfalen. Ook allergische reacties komen relatief veel voor (bij meer dan 1 op de 1.000), gevolgd door neurologische gebeurtenissen (meer dan 1 op de 10.000). Dit blijkt uit een meta-analyse van 72 gepubliceerde artikelen (Alinaghi et al. 2022).

Gemiddeld hebben mensen een 36% hoger risico op ernstige bijwerkingen na een prik dan bij controlegroepen. “Deze inzichten geven aanleiding tot bezorgdheid dat mRNA-vaccins worden geassocieerd met meer schade dan aanvankelijk werd geschat op het moment van toelating”, aldus een groep internationale wetenschappers (Fraiman et al. 2022). Vaccinatieschade is dus geen verzinsel, en komt helaas vaker voor dan vooraf aangenomen.

Een studie uit de VS reflecteert op het aantal gemelde bijwerkingen dat werd geregistreerd in het VAERS-rapportagesysteem gedurende de eerste 6 maanden na de start van de vaccinatiecampagne in de VS (Krantz & Philips 2022). In die periode werden 340.522 bijwerkingen gemeld na toediening van in totaal 298 miljoen doses. Meestal ging het om hoofdpijn, vermoeidheid en koorts. Meer ernstige gezondheidseffecten, zoals het onvermogen om dagelijkse werkzaamheden uit te voeren of het onvermogen om te werken, kwamen vaker voor na de tweede prik dan na de eerste. 4.496 Mensen stierven na hun prik, van wie 80% 60 jaar of ouder.

In Nederland zijn 701 mensen overleden na hun prik

In Nederland werden tot en met 4 september 2022 in totaal 125.674 bijwerkingen van de Pfizer-prik gemeld bij het bijwerkingencentrum Lareb. Deze waren meestal van de categorie vermoeidheid, hoofdpijn en spierpijn. 3.526 Meldingen betroffen ernstige bijwerkingen. Ook zijn er 701 meldingen van overlijden na de prik. Het gaat om 326 personen ouder dan 80 jaar, 296 personen tussen de 61 en 80 jaar, 58 personen tussen de 41 en 60 jaar, en 17 personen tussen de 20 en 40 jaar.

Verhoogd risico op myocarditis en pericarditis, vooral bij jonge mannen en kinderen

Een andere studie op basis van de VAERS-data toont aan dat mRNA-prikken het risico op myocarditis (ontsteking van de hartspier) en pericarditis (ontsteking van het hartzakje) verhogen. Dit geldt voor alle leeftijden. Het risico is het hoogst bij jonge mannen van 18 – 29 jaar oud en bij kinderen tussen de 6 en 17 jaar (Hajjo et al. 2021). Na de tweede dosis is het risico op één van deze condities zelfs 5 keer hoger dan na de eerste (Foltran et al. 2022). Covid verhoogt dit risico ook, maar de mRNA-prik verhoogt het risico aanzienlijk meer bij mannen onder de 40 (Patone et al. 2022). De bijsluiter van Pfizer geeft het volgende aan: “Er is een verhoogd risico op myocarditis en pericarditis na vaccinatie met Comirnaty. Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg moeten alert zijn op de tekenen en symptomen van myocarditis en pericarditis. Gevaccineerde personen moeten worden geïnstrueerd om onmiddellijk medische hulp in te roepen indien zij symptomen ontwikkelen die wijzen op myocarditis of pericarditis zoals pijn op de borst, kortademigheid of hartkloppingen na vaccinatie.” Het is de vraag of mensen op dit moment voldoende op de hoogte zijn hoe deze bijwerkingen te herkennen en of deze altijd wel gemeld worden bij het Lareb.

Lijkt veilig bij zwangerschap, maar geen definitief beeld

De veiligheid van één of meerdere mRNA-prikken bij zwangere vrouwen is ook onderzocht. Verreweg de meeste studies tonen aan dat er geen verhoogde kans is op complicaties vergeleken met niet-geprikte zwangere vrouwen (bijvoorbeeld Ellington et al. 2022). Een recente studie van juli 2022 laat zien dat dit kan veranderen na een derde prik. De kans op post-partumbloedingen was hierna bijna drie maal groter. Dit betreft overmatig vaginaal bloedverlies na de bevalling (Dick et al. 2022). Let op: de studies tot nu toe betreffen observationeel onderzoek waarbij wordt gekeken naar de beschikbare gegevens van algemene gezondheidsuitkomsten. Interventiestudies leveren een betrouwbaarder beeld. De interventiestudie van BioNTech & Pfizer bij zwangere vrouwen is pas net afgelopen (NCT04754594, in juli 2022) en de uitkomsten zijn nog niet bekend gemaakt. Het laatste woord is er dus nog niet over gezegd.

Netto schade verwacht bij prikken van jonge volwassenen

Een groep topwetenschappers van Amerikaanse universiteiten hebben berekend dat er 22.000 tot 30.000 jonge volwassenen (18-29 jaar) moeten worden geboost met een mRNA-prik om één enkele Covid-ziekenhuisopname te voorkomen. Netto wordt er door de experts schade verwacht: per Covid-ziekenhuisopname die wordt voorkomen in deze leeftijdsgroep, worden er 18 tot 98 ernstige bijwerkingen verwacht, inclusief 2 tot 3 gevallen van myocarditis en 1.373 tot 3.234 gevallen van graad-3 bijwerkingen die dagelijkse activiteiten beïnvloeden. Er wordt zelfs aangegeven dat enige druk om boosters te nemen in deze leeftijdsgroep onethisch is (Bardosh et al. 2022).

Verzwakt immuunsysteem 28 dagen na een prik?

In een ander type onderzoek lag de focus op de immuunrespons na een mRNA-prik. De resultaten laten zien dat de verwachte antilichamen tegen het coronavirus worden aangemaakt. Daarnaast is ook aangetoond dat andere gezondheidsindicatoren negatief werden beïnvloed, waaronder die gerelateerd zijn aan diabetes, nierfalen, cholesterolmetabolisme en bloedklontering. De data suggereren dat ten minste 28 dagen na een prik, het immuunsysteem in een meer kwetsbare toestand verkeert. De hoeveelheid T-cellen, cruciaal in immuunreacties, was zelfs verlaagd. De wetenschappers geven aan dat mensen met condities zoals diabetes, nierfalen en bloedstollingsproblemen voorzichtig moeten zijn met de prikken (Liu et al. 2021). Een opvolgend onderzoek laat zien dat type-1 interferon signalering wordt beperkt, wat belangrijke gevolgen voor de gezondheid kan hebben. Deze verstoringen kunnen volgens de onderzoekers mogelijk leiden tot neurodegeneratieve ziekten, myocarditis, bloedingsproblemen, gezichtsverlamming, leverziekte en kanker (Senef et al. 2022).

Klinische onderzoeken lopen nog

Zou het niet eerlijker zijn als de overheid het publiek zorgvuldig zou informeren? Ook dit zinnetje uit de bijsluiter van het Pfizer vaccin, zegt veel: “De duur van de bescherming die het vaccin biedt is niet bekend, omdat dit met lopende klinische onderzoeken nog wordt bepaald.” De onderzoeksfase is dus nog niet afgelopen. En wist u dat de huidige prikoproep eigenlijk voor een nieuw ‘vaccin’ is? Er worden twee andere mRNA-codes gebruikt dan in de vorige serie. Het RIVM probeert het publiek gerust te stellen: “De vaccins zijn (kleinschalig) getest op enkele honderden proefpersonen (RIVM, 2022).”

Baat het niet, dan schaadt het mogelijk wel

Op dit moment is de herhaalprik beschikbaar voor iedereen vanaf 12 jaar die de basisserie heeft afgerond. De reclame campagne van de Rijksoverheid is in volle gang. Of het verstandig is deze oproep op te volgen, is een keuze die ieder samen met zijn behandelaar weloverwogen moet maken. De vraag is of die behandelaar zich voldoende heeft verdiept in de bekende en onbekende veiligheidsrisico’s die per persoon en per leeftijdsgroep verschillen. Baat het niet, dan schaadt het niet, gaat in elk geval niet voor iedereen op. Voor jonge mensen lijkt de benefit/risk afweging op groepsniveau negatief uit te vallen. Het is ethisch dus van cruciaal belang dat de overheid maatwerk en eerlijke communicatie over de risico’s van covid-19 vaccinaties in haar campagne centraal gaat stellen, en het gesprek hierover weer plaatsvindt tussen de individuele patiënt en zijn of haar behandelaar.

Over de auteur

De auteur is General Manager van een Life Sciences bedrijf en wenst anoniem te blijven, vanwege de huidige cancel cultuur en censuur als het gaat om de dialoog over vaccin veiligheid.