Artsen schrijven te makkelijk pillen en vaccins voor onder invloed van de farma, vindt internist Sabine Pinedo. Zij vindt dat er meer aandacht moet zijn voor leefstijl en verleent zorg die gericht is op gezondheid in plaats van ziekte.
Eef bracht een bezoek aan vasculair internist Sabine Pinedo in één van haar privéklinieken in Amsterdam. Hier begeleidt zij met het door haar ontwikkelde programma Vital10 mensen die willen werken aan hun gezondheid, met het accent op een gezondere leefstijl. Met haar spraken we over gezondheid, de rol van medicatie en leefstijl, covid-19, en de invloed van de farma-industrie op artsen.
Je bent arts en ondernemer. Wat is jouw drive?
“Ik kan niet tegen onrecht. Leefstijlinterventies worden door artsen over het algemeen als te ingewikkeld of tijdrovend ervaren, daarom ontvangt niet iedereen deze zorg. Ik vind het niet rechtvaardig dat de aandacht voor medicatie en leefstijl ongelijk verdeeld is. Ik hoor soms ook van collega’s “bewijs eerst maar eens dat leefstijlverandering werkt”, en dan zeg ik plagend: “dat wandelen gezond is, hoef ik toch niet te bewijzen?”. We zijn als artsen vaak geneigd te kiezen voor makkelijke oplossingen, zoals medicatie. Maar is dat wel verstandig in een wereld waarin we steeds ongezonder gaan leven?”
Waar wil je over 5 jaar staan?
“Over vijf jaar zou ik met veel gelijkgestemde zorgprofessionals en zakenpartners willen samenwerken om vanuit een holistische visie goede zorg te bieden aan zo’n 300.000 mensen. Liefst word ik gezien als een soort ANWB voor je gezondheid. Ook wil ik data verzamelen en die aan universiteiten geven, zodat zij makkelijker en sneller over meer gegevens beschikken en dus ook minder afhankelijk zijn van bijvoorbeeld sponsoren.”
“Ziekte levert de economie geld op.”
In je Ted talk1 zeg je dat we in 2030 7 miljoen chronisch zieken zullen hebben. Hoe komt het dat de mens zo ongezond is?
“Ruim meer dan de helft van de chronisch zieken wordt beïnvloed door tien beïnvloedbare risicofactoren, waaronder overgewicht, roken, en bewerkte voeding. Er is echter weinig kennis bij de bevolking over al deze risicofactoren en wat je zelf kan doen om deze positief te beïnvloeden. Zoals wat gezond eten dan precies is. De overheid heeft deze kennis in mijn ogen vaak wel, maar desondanks besteedt de overheid nog steeds relatief weinig aandacht aan leefstijl. Ziekte levert de economie geld op, investeren in gezond loont nog niet. Dit is een ecosysteem wat lastig doorbroken kan worden. Mensen zijn zich hier niet bewust van.”
Internist Pinedo vindt dus dat de overheid te weinig aandacht besteedt aan leefstijl. Op de site van VWS lezen we echter dat de overheid wel degelijk inzet op preventie. Er wordt dus een poging gedaan hier meer aandacht voor te hebben, maar dit lijkt in de praktijk nog niet overal voelbaar. Ook zijn er steeds meer leefstijlprogramma’s bij verzekeraars. Er lijkt dus een positieve trend, met nog veel ruimte voor verbetering.
Jij hebt zelf een succesvolle ‘business’ met leefstijl als ‘product’. Of zie jij dat anders?
“Zo lang wij toelaten dat het coronadebat gepolariseerd is, blijft het zo.”
“Het is vooral investeren. Om echt winst te maken moet je niet in de zorg werken, zoals wij, maar leverancier worden van producten aan de zorg. Het is heel lastig om van preventie een product te maken waar men voor wil betalen. Vaccins noemt men soms ook “preventie”, maar het is een farmaceutisch middel dat wordt aangeboden aan “de zorg”. En daar wordt fors winst mee gemaakt. Inzetten op leefstijl en het maken van gezonde keuzes in het dagelijks leven is de echte preventie. Daar zouden we als maatschappij, inclusief de overheid en het bedrijfsleven, veel meer op moeten inzetten.”
In de coronaperiode heeft de overheid overduidelijk op de vaccins ingezet. Het debat over “de oplossing voor de corona crisis” verliep de afgelopen twee jaar erg gepolariseerd. Is dat debat inmiddels meer open en gebalanceerd geworden?
“Nee. De overheid en mainstream media bepalen ook nu nog wat er gecommuniceerd wordt en wat geldt als de waarheid. Techbedrijven spelen een grote rol bij het censureren van informatie. Dat werkt polarisatie in de hand. Ernst Kuipers heeft, sinds hij minister van VWS is, geen bezieling meer. En zolang wij als burgers toelaten dat het coronadebat gepolariseerd en gecensureerd is, blijft het zo. Dat is een hele zorgwekkende ontwikkeling.”
“Leg mensen uit dat ketchup geen groente is.”
Hoe kunnen we volgens jou gezond gedrag stimuleren en ziekten, zoals chronische aandoeningen of een ernstig beloop van infectieziekten, in de toekomst voorkomen?
“Met educatie van kleins af aan op school. Zonder drang of dwang, maar met transparantie. Leg mensen uit dat ketchup geen groente is. En leer kinderen wat gezond leven is. Ik zat zelf op de vrije school. Daar heb ik geleerd dat je zelf voor je omgeving en je lichaam moet zorgen. Natuurlijk zijn er nog meer factoren die een rol spelen bij gezond zijn en blijven, maar het begint in de basis bij kennis, en het zelf nemen van de regie.”
Je hebt zelf kanker doorgemaakt en wijst in je Ted Talk op de relatie tussen kanker en onze ongezonde leefomgeving. Wat is er zo ongezond aan onze omgeving?
“Geld gaat altijd boven gezondheid. Ons drinkwater is vervuild door industrie, waardoor de economie draait, maar schadelijke stoffen in ons drinkwater terechtkomen. Recent werd plastic in het bloed aangetoond, dat we via ons eten en drinken binnenkrijgen. Ik sprak een manager van een bedrijf. Hij gaf gewoon toe dat ze vuil lozen en drinkt daarom altijd water uit glazen flessen. Denk ook aan pesticiden. Er is veel lobby van bedrijven richting de overheid. Dat wordt afgedekt, terwijl de overheid daar transparant over zou moeten zijn.“
“Farma heeft een te grote invloed op artsen.”
In je kliniek maak je bij het zorgprogramma Vital10 gebruik van een puntensysteem waarmee gezond gedrag van cliënten wordt beloond met kortingen. Stel, de overheid gaat dit ook inzetten, kleven daar dan nog ethische risico’s aan?
“Ja, absoluut. Het is belangrijk dat de data van de mensen zelf blijven, anders kan ‘t misbruikt worden door overheden om (te) veel controle te krijgen. Ook moet je zo’n systeem niet gebruiken om mensen te straffen, bijvoorbeeld dat ze iets niet meer mogen. Ik wil de wereld verbeteren. Maar dat willen er meer. Dat vraagt om zorgvuldige reflectie, om misbruik tegen te gaan. Ook als je de beste intenties met de mensen voor hebt.”
Je schreef in een post op LinkedIn dat de relatie tussen farma en artsen aan je knaagt. Wat knaagt er?
“Dat we ons als dokters er bewust van moeten zijn dat we subtiel beïnvloed worden. De snoepreisjes zijn weliswaar aan banden gelegd. Maar de beïnvloeding van farma richting artsen ettert door. Artsen moeten zich nog beter wetenschappelijk verdiepen, zodat zij voor hun informatie niet afhankelijk zijn van de farma. Ik ben voor samenwerking met farma, dat is nodig, maar farma heeft nu een te grote invloed op artsen. Misschien moeten we stoppen met reclame over geneesmiddelen, denk ik wel eens. Focus op goede informatie.”
“Stop een deel van de farma miljardenwinst in een pot om de zorg te betalen.”
Als jij met de industrie samenwerkt, hoe blijf jij onafhankelijk en ethisch werken?
“Ik streef naar ’t beste van twee werelden. Medicatie kan gedragsverandering stimuleren en zo preventie versterken. Ook verdiep ik me in alle alternatieven, en behandel op maat.”
Heb je een gouden ethische booster voor de vaccinfabrikanten?
“De farma zou een postbus51 spotje kunnen sponsoren over natuurlijke afweer. Promoot je middel alleen voor mensen die het nodig hebben en stop een deel van de miljarden winst terug in een pot om preventie en zorg te betalen. Dan heb je pas een echt mooi ecosysteem.”
Auteur: Wendy Mittemeijer
Bron
