Opinie – Naar mate het coronabeleid strikter werd en het virus milder, stonden in iedere beroepsgroep steeds meer mensen op met een genuanceerd ander geluid. Maar in de farma blijft het oorverdovend stil. De redactie van Eef plaatste recent een oproep op Linkedin om de petitie “Onverdeeld Open” te tekenen. Dit leverde veel persoonlijke en aangrijpende reacties op. Ook in de farma leven zorgen over het coronabeleid. Maar waarom houden farmavertegenwoordigers deze zorgen toch zo angstvallig stil?

De afgelopen tijd hebben we medisch directeuren van vaccinfabrikanten regelmatig op de mainstream televisie gezien om te vertellen hoe geweldig de covid-vaccins zijn. Ook op social media gingen sommige medewerkers van vaccinfabrikanten los met promotionele uitingen. Of het nu trots is of slimme strategie, wat opviel was dat altijd alleen de rooskleurige kant van het verhaal belicht werd en dat het met zeer veel stelligheid werd gebracht. De farmaceutische sector lijkt zeer eensgezind. Maar is dat wel zo?

Kritische vragen

Ondertussen zijn er nu al twee jaar veel artsen, apothekers en wetenschappers, die kritische vragen stellen bij de noodzaak en veiligheid van de vaccins, massavaccinatie en de psychologische manipulatie tot vaxbereidheid. Ook zijn er wekelijks demonstraties tegen de coronamaatregelen, dwang, uitsluiting, 2G en vaccinatieplicht. Iedere branche heeft ondertussen een collectief van mensen die zich niet langer kunnen verenigen met de manier waarop met het welzijn, en de keuze vrijheid, van mensen wordt omgegaan.

Whatever it takes?

Het rare is dat er bijna geen enkele kritische vraag vanuit de farmaceutische industrie wordt gesteld. De vraag is waarom we vanuit de farma zorgen niet laten horen, zelfs niet nu de vaccins mogelijk primair worden gebruikt voor een politieke agenda. Of is iedereen in de farma overtuigd dat ieder mens gedwongen een voorwaardelijk toegelaten vaccin moet nemen, whatever it takes? En gelooft men heilig dat ze veilig zijn, ook na herhaalde toediening? Of dat ze nodig zijn voor gezonde kinderen bij een endemisch virus?

Bedrijfscultuur

Zelfs binnen MT overleggen worden ongevaccineerden soms voor wappies uitgemaakt. Dat zegt iets over deze farmabazen. Het zegt ook iets over de bedrijfscultuur. Maar het zegt vooral veel over de ethiek in de farmaceutische zorg. Het zijn regeltjes in een Standard Operating Procedure (SOP) geworden. Het wordt niet van binnen gevoeld. Respect voor patiënten is een corporate strategie geworden om de deuren van artsen te openen, geen waarde die je ook echt uitdraagt als het erop aankomt.

Stiller dan ooit

Ik heb me vaak afgevraagd of ik de enige in de farma ben die zich ernstige zorgen maakt over de vergaande medicalisering van onze samenleving en de manier waarop over vrije keuze en lichamelijke integriteit van mensen wordt gesproken. De haat, die zelfs door politici aangewakkerd wordt jegens ongevaccineerde gezonde mensen, is verontrustend. Je zou verwachten dat ook vanuit farma meer mensen zich uitspreken. Maar het lijkt stiller dan ooit. Zelfs nu 2G op tafel ligt en sommige EU landen verplichting invoeren.

Draait alles om geld?

Je zou kunnen concluderen dat de farma branche de meest slappe branche is van allemaal. Dat iedereen het ziet, maar niets durft te zeggen. Bang voor de baan en de bonus. Bang dat ze niet loyaal zijn aan het farma bolwerk, zoals men vroeger loyaal kon zijn aan de maffia. Draait alles dan om geld? Een andere hypothese: de farma is een meester in beïnvloeding. En zij heeft haar medewerkers laten geloven dat vaccineren van de hele wereld een must is, en dat als je dat anders ziet, je kan vertrekken.

De ethische grens

Maar gelukkig is die hypothese intussen verworpen. Want sinds enkele weken is mijn mailbox volgestroomd met bezorgde berichten van mensen die willen verbinden. Ook van farmavertegenwoordigers, uit alle lagen en disciplines, inclusief big pharma. Medewerkers die geen artsen meer mogen bezoeken omdat zij niet gevaccineerd zijn. Of bij wie de grens is bereikt. Een ethische grens. Als professional. Maar vooral als mens. Gevaccineerd en ongevaccineerd. Samen gaan we de farma ethiek weer op tafel krijgen.

Dr. Wendy Mittemeijer-Ooteman, redactie Ethiek & Farma